ประวัติสำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดราชบุรี
พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติไทย ด้วยคนไทยส่วนใหญ่ได้เคารพนับถือพระพุทธศาสนาเป็นสรณะแห่งชีวิต สืบต่อกันมาเป็นเวลาช้านาน นับแต่โบราณกาลจวบจนปัจจุบันที่ชาติไทยเรามีความมั่นคง ดำรงเอกราช มีอธิปไตยเป็นอิสระเสร ีอยู่ได้ตราบเท่าทุกวันนี้ ก็ด้วยคนในชาติยึดมั่นอยู่ในสามัคคีตามหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ขนบธรรมเนียม จารีตประเพณีอันดีงาม ซึ่งเป็นปัจจัยเสริมสร้างสามัคคีธรรมระหว่งคนในชาติ ส่วนใหญ่มีพื้นฐานมาจากพระพุทธศาสนา ดังนั้น หลักธรรมคำสั่งสอนทางศาสนาจึงมีบทบาทสำคัญยิ่งต่อการพัฒนาและความมั่นคงของประเทศชาติ
การบริหารกิจการพระศาสนานั้น เป็นหน้าที่ของคณะสงฆ์ตามพุทธบัญญัติ แต่เนื่องจากอาณาจักรและศาสนจักร ต้องประสานกัน เพื่อความมั่นคงของประเทศชาติ รัฐบาลในฐานะผู้รับสนองพระราชภาระของพระมหากษัตริย์ จึงเข้าไปมีส่วนร่วม ในการดำเนินงานกิจการทางศาสนา ตามประวัติและพัฒนาการโดยลำดับ ดังนี้
- สมัยกรุงสุโขทัยและกรุงศรีอยุธยา มีราชบัณฑิต และ หมื่นราชสังฆการี รับมอบหมายภารกิจด้านการศาสนา
- ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ มีหน่วยงานรับผิดชอบ 3 หน่วยงานคือ กรมธรรมการ กรมสังฆการี และกรมราชบัณฑิต
ดวงตราสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
คำอธิบาย
ตรานี้ใช้ธรรมจักรบนฐานดอกบัว เรียกว่า "ไตรรัตนจักร" (กงล้อ คือ พระรัตนตรัย) เป็นสัญลักษณ์แทนพระรัตนตรัย คือ
(1) ดอกบัวแทนพระพุทธเจ้า ดังพระบาลีในเถรคาถาว่า "พระพุทธเจ้าทรงอุบัติขึ้นในโลก แต่ไม่ติดในโลกีวิสัย ดุจดอกบัวเกิดในน้ำแต่ไม่เปียกน้ำ (ขุ.เถร. 26/388)
(2) ดอกบัวแทนพระอริยสงฆ์ ดังพุทธวจนะในธรรมบทว่า "ดอกบัวเกิดที่กองขยะที่เขาทิ้งไว้ข้างทางใหญ่ มีกลิ่นหอมรื่นรมย์ใจฉันใด ท่ามกลางมหาชนผู้โง่เขลา เป็นดุจสิ่งปฏิกูลพระสาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมรุ่งโรจน์ด้วยปัญญาฉันนั้น" (ขุ.ธ. 25-59)
(3) ดอกบัวมี 7 กลีบ เป็นสัญลักษณ์แทนดอกบัว 7 ดอก ที่เกิดขึ้นรองรับพระบาทของเจ้าชายสิทธัตถะเมื่อคราวประสูติ หรือสัญลักษณ์แทนโพชฌงค์ 7
(4) ธรรมจักร เป็นสัญลักษณ์แทนพระธรรม คือ อริยสัจสี่ อันเป็นแก่นของพระพุทธศาสนา ที่ทรงแสดงในวันเพ็ญเดือน 8 วันที่พระรัตนตรัยครบสมบูรณ์
(5) ซี่ธรรมจักร 12 ซี่ เป็นสัญลักษณ์แทนการรู้แจ้งอริยสัจแต่ละข้อด้วยญาณ ทั้ง 3 (สัจจญาณ, กิจจญาณ, และกตญาณ) (3x4 = 12)
(6) พระบาลีในธัมมจักรกัปปวัตตนสูตรว่า ธมฺมจกฺกํ ปวตฺติตํ อปฺปฏิวตฺติยํ = กงล้อคือพระธรรม อันพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงหมุนไปแล้ว ไม่มีใครหมุนกลับได้
ประวัติสำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดราชบุรี
สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดราชบุรี เริ่มก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. ๒๕๔๕ ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม หลังการปฏิรูประบบราชการ
โดยมีผู้บริหารสำนักงานดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการระดับสูงผ่านมาแล้ว จำนวน ๘ ท่าน ตามลำดับดังนี้
1. นายประชุม เกตุแก้ว ปี พ.ศ. 2547 - 2551
2. นายสุทธิรักษ์ หนูฉ้ง ปี พ.ศ. 2551 - 2557
3. นางกัญฐณา หินเมืองเก่า ปี พ.ศ. 2557 - 2558
4. นายสุทธิรักษ์ หนูฉ้ง ปี พ.ศ. 2558 - 2560
5. นายสนธยา เสนเอี่ยม ปี พ.ศ. 2560 - 2562
6. นางสาวนิลุบล รังษีธรรมานุกูล ปี พ.ศ. 2562 - 2562
7. นายสิทธิกร อ้วนศิริ ปี พ.ศ. 2562 - 2562
8. นายไกรยุทธ หอมไกรลาศ ปี พ.ศ. 2563 - ปัจจุบัน
ประวัติที่ตั้งสำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดราชบุรี
1. สำนักงานศึกษาธิการ ภาค 6 ปี พ.ศ. 2545 - 2546
2. อาคารวัดมหาธาตุวรวิหาร ปี พ.ศ. 2547 - 2548
3. อาคารวัดเขาวัง ปี พ.ศ. 2549 - 2558
4. อาคารศาลากลางจังหวัดราชบุรี (หลังเก่า) ชั้นที่ 1 ปี พ.ศ. 2559 - 2561
5. อาคารศาลากลางจังหวัดราชบุรี (หลังใหม่) ชั้นที่ 3 ปี พ.ศ. 2562 - ปัจจุบัน
จัดทำโดย นายสมเดช เกริกชัยวัน
นักวิชาการศาสนาปฏิบัติการ
วันที่ ๒๖ ตุลาคม ๒๕๖๓